❗️Về những khái niệm dễ gây hiểu nhầm, hiểu sai trong các nhánh rẽ của Reiki
Bài viết này có thể sẽ làm phật ý nhiều người nhưng mình cảm thấy cần thiết phải viết ra sau khi thấy rất nhiều bạn bị vướng mắc, mong là nó giúp những ai đang tìm hiểu và có ý định đi học Reiki sẽ có cái nhìn bao quát hơn.
Một trong những khó khăn lớn nhất khi dạy Reiki một phần vì nó là bộ môn về năng lượng và dựa vào cảm thụ, dạy về năng lượng khó hơn dạy những môn hữu hình khác mà tác động trực tiếp lên cơ thể vật lí giúp học viên ít ra biết mình làm đúng hay sai. Một phần nữa đó là không có một chuẩn mực chung thống nhất, khách quan, phổ biến để dựa vào đó làm quán chiếu. Reiki được xuất phát từ Nhật vào đầu những năm 1900, rồi được mang sang phương Tây vào khoảng năm 40s. Từ đó tới tận những năm 1980s, Reiki chỉ được biết tới (ở phương Tây) theo dạng truyền miệng và chủ yếu qua những gì bà Takata kể lại. (Bà Takata là một người học trò của một trong những học trò của thầy Mikao Usui, người lập ra Reiki). Sau đó, một vài học trò của bà Takata bắt đầu phát triển và mở rộng Reiki thành các nhánh rẽ khác nhau, mỗi người lại thêm thắt một chút và đặt tên cho các nhánh rẽ đấy, lấy trademark nhưng vẫn giữ cái tên ‘Reiki' ở phía sau. Có nghĩa là hầu như chúng ta bị mất một góc nhìn về Reiki được thực hành một cách truyền thống ra sao ở Nhật; và nếu chỉ tính từ những năm 80s khi Reiki bắt đầu được biết tới phổ biến ở phương Tây thì Reiki rất rất mới. Reiki về Việt Nam cũng chỉ trong khoảng vài năm gần đây, gần như toàn bộ các Reiki Master Teacher ở VN dạy Reiki theo nhánh Holy Fire Reiki, Karuna Reiki, và một vài nhánh nữa như là Animal Reiki, Crystal Reiki, Kundalini Reiki.
Những người dạy Reiki ở VN lấy tên là Reiki Master Teacher Quốc tế, và là thành viên của Hiệp hội Reiki Quốc tế có chứng chỉ được cấp bởi Hiệp hội ấy. Đối với những ai chưa biết gì về Reiki cũng như chưa biết phải tìm hiểu ở đâu khi nghe thấy ‘quốc tế' và ‘chứng chỉ được công nhận' chắc cũng thấy yên tâm hơn. Nhưng có một số điều nếu tìm hiểu kĩ hơn mọi người sẽ thấy có một vài thứ hơi lấn cấn. Bài viết này mình không chủ định để nói xấu tốt, đúng sai, nhưng những khái niệm khi bị hiểu sai, dùng một cách mập mờ sẽ khiến nhiều người hoang mang, thậm chí còn bị mất tiền, mất thời gian. Đây là điều mình không muốn ai phải trải qua nên mình ghi một vài ý như bên dưới, còn lại mọi người có thể tự tìm hiểu thêm. Tất cả những thông tin mình trích dưới đây mọi người có thể tìm hiểu đầy đủ hơn trên website reiki.org là của hiệp hội này cũng như của nhánh Holy Fire/Karuna.
⓵ Người sáng lập ra nhánh Holy Fire Reiki, Karuna Reiki và Animal Reiki là William Lee Rand. Ông tiếp cận với Reiki vào cuối những năm 1980, và sau đó lập ra nhánh của mình đặt tên là Karuna Reiki, Holy Fire Reiki, và gần nhất là World Peace Reiki vào năm 2022. Chuyện đặt tên cho nhánh của mình cũng không có gì lạ và cũng không phải là vấn đề lớn, nhưng điều đáng nói ở đây là tinh thần của Reiki mà ông đang truyền tải có nhiều chỗ không giống với tư tưởng mà thầy Mikao Usui định hướng cho học trò.
Ví dụ:
✦ ‘Năng lượng Holy Fire tinh túy hơn và đến từ tầng nhận thức cao hơn' (‘Holy Fire® energy is noticeably more refined and comes from a higher level of consciousness’)
✦ ‘Chúng tôi đã thử nghiệm và dạy hệ thống Reiki này cho hàng trăm lớp và nhận thấy nó hiệu quả và năng lực hơn. Nhiều học viên còn cảm thấy năng lượng của nó mạnh mẽ hơn nhiều so với Usui Reiki'. (‘We have experimented with and taught this system in hundreds of classes and have found it to be effective and powerful. In fact, most students find it more powerful than Usui Reiki!’)
✦ ‘Karuna Reiki mở ra cánh cửa để bạn tiếp cận được gần hơn với các bậc giác ngộ'. (‘Karuna Reiki® opens you to work more closely with all enlightened beings’)
✦ Một số tác dụng được quảng cáo là: ‘Năng lượng được hoạt động liên tục mà không cần phải nghĩ đến nó và có thể chữa lành các vấn đề một cách tự nhiên khi nó trồi lên. Chữa lành sâu và nhanh chóng mà không gây tổn thương. (‘Works continuously even when not thinking about it and spontaneously heals issues as they come up. Heals deeply and quickly without distress.)
‣ Những ai đã đi qua một hành trình ‘lột vỏ' với Reiki rồi thì sẽ hiểu Reiki trước tiên là một phương pháp để mỗi người có thể tu tập và quay về bên trong. Reiki không phải là thứ để khiến cho người ta càng thêm vọng tưởng hay kì vọng có thể kết nối với các bậc giác ngộ; hay chữa lành nhanh mà không gây ra đau đớn. Tất cả mọi phương pháp tu tập dù với tên gọi thế nào cũng nên hướng tới chuyện đó đầu tiên - sự chữa lành và chuyển hóa bản thân chỉ có thể đi từ bên trong ra. Và mọi phương pháp tu tập, khi thực hành đúng sẽ khiến người tu tập quay về với bản thể chân thực nhất của mình. Thầy Usui đặt tên là ‘Reiki' cũng với ý nghĩa rằng mỗi người đều có thể chạm tới phần ‘Năng lượng vũ trụ' - năng lượng của sự hợp nhất, năng lượng trái tim đó. Reiki không dùng năng lượng đến từ một thực thể nào, hay ngoại lực tác động nên bảo là năng lượng này mạnh hơn năng lượng khác là không đúng. Chỉ có một thứ quyết định một người có năng lượng ‘cao' hay ‘thấp', đó là sự hài hòa về thân - tâm - trí của họ, là kết quả của hành trình tự chuyển hóa và tự chữa lành, độ mở trái tim, sự đồng cảm, yêu thương. Reiki có thể giúp mỗi người mở trái tim để tự chuyển hóa bản thân, nhưng kể cả không có Reiki thì vẫn có rất rất nhiều phương pháp tu tập khác nhau để đạt tới điều đó.
---
⓶ William Rand dạy hai cấp độ Reiki 1&2 liền trong hai ngày. Khi hỏi về lí do dạy liền như vậy trong khi có nhiều nhánh bảo phải chờ giữa các cấp độ, lý do được đưa ra là: ‘Đây là một lựa chọn cá nhân của người dạy, tuy nhiên chúng tôi dạy như vậy là vì đó cũng là cách mà ông Hayashi (một trong những học trò của thầy Mikao Usui) dạy Reiki. Khi ông Hayashi dạy học trò ở trường (ở Nhật), ông dạy hai cấp độ này cách nhau nhưng khi ông đi công tác và dạy ở xa, ông dạy hai cấp độ 1&2 đồng thời trong vòng 5 ngày.’
Bản thân mình với trải nghiệm cá nhân là người học, thực hành và dạy Reiki, cộng với quan sát từ các bạn học viên, mình hoàn toàn không khuyến khích mọi người học hai cấp độ ngày hôm trước hôm sau, hay cách nhau quá gần. Đúng là người dạy sẽ thích dạy kết hợp như vậy luôn vì một là vì lợi ích kinh tế, hai là cùng một công. Nhưng về phía người học, mọi người sẽ cảm thấy rất rất bị ngộp về năng lượng. Các bạn học xong mỗi cấp độ 1 mà đã còn mệt như vừa đi chạy marathon về, nói gì tới chuyện học hai cấp độ liên tiếp! Năng lượng không hoạt động theo kiểu nhồi nhét như vậy, cơ thể vật lí sẽ không thể kham nổi. Cần thời gian để thở, ngấm sau mỗi cấp độ, để làm việc với những thứ bắt đầu trồi lên, để ‘lột vỏ' và làm quen với năng lượng và quan sát sự thay đổi ở bên trong. Thường là khi mọi người học tới cấp độ 2, năng lượng và nhận thức của mỗi người đã được thanh lọc hơn rất nhiều rồi để sẵn sàng lên tiếp một level mới. Tới cấp độ Reiki Master Teacher là một mức độ lên tiếp, đòi hỏi người học viên không chỉ còn là người thực hành nữa mà sẽ là người hỗ trợ đằng sau cho các thế hệ học viên tiếp theo. Nếu bản thân người Reiki Master Teacher không trải qua quá trình tự ngấm và thấm nhuần thì làm sao có đủ kiến thức thực tiễn để truyền lại cho học viên?!?
---
③ Quá trình khai kênh của Holy Fire cũng khác cách mà thầy Usui khai kênh cho học trò. Thầy Usui khai kênh sẽ ‘chạm tới' (cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng) từng người, và đó như một buổi lễ, một lời chúc phúc, cầu nguyện, chạm đến trái tim của học trò. Còn Holy Fire/Karuna Reiki khai kênh qua một bài thiền. Tuy nhiên, bản chất của Reiki là một sự truyền thụ, gửi gắm, kích hoạt (‘Initiation') từ người dạy tới học viên - nghĩa là một sự thẩm thấu nhận thức, năng lượng, tinh thần chứ không phải chỉ mỗi giáo án lí thuyết. Đó là tại sao có thể khi đi từ người sáng lập, Reiki vẫn giữ được nguyên vẹn ý nghĩa và năng lượng nhưng khi xuống tới những người Reiki Master Teacher về sau, họ có cảm và truyền lại được đúng tinh thần cộng với năng lực nội tại tới đâu mới là thứ khó có thể quản lí.
④ Ông Wiiliam Lee Rand cũng là người sáng lập ra Hiệp Hội Đào tạo Reiki Quốc tế (ICRT), và ai cũng có thể trở thành hội viên chỉ với $129 tiền phí thường niên. Kể cả những ai đã học Reiki ở những chỗ khác cũng có thể trở thành Hội viên bằng cách mua giáo trình trên website (giá $19), đóng phí thường niên $129, và được lấy tên là ‘Reiki Master Teacher quốc tế'.
Điều này sẽ dẫn đến vài chuyện là:
‣ Mâu thuẫn lợi ích. Hiệp hội không phải là một tổ chức với hội đồng thẩm định khách quan mà chỉ là một Hiệp hội do chính người sáng lập của nhánh lập nên và thu phí thường niên. Sau khi đóng phí thì cũng không ai kiểm tra giám sát chất lượng giảng dạy cả.
‣ Việc ai cũng có thể trở thành Hội viên như vậy dẫn tới một thứ nguy hiểm hơn đó là sẽ có những người mua khóa học thu sẵn như trên Udemy, có khoảng mấy chục $ là có chứng nhận Reiki Master Teacher, và đóng phí để dùng tên gọi là Hội viên quốc tế. Những khóa học Reiki như trên Udemy không có sự tương tác với người dạy, không có sự truyền thụ và cảm nhận về năng lượng, không có gì đảm bảo việc khai kênh được diễn ra đúng ngày giờ đó, không có ai để hỗ trợ khi trong quá trình thực hành có vấn đề hay thắc mắc, v..v, vậy thì người học sẽ dạy lại cho người khác như thế nào khi chính bản thân còn không biết thế nào là đúng hay sai?!? Nhiều người học xong bị thiếu kiến thức thực tế một phần cũng vì nhiều khi tài liệu được dịch lại từ giáo án mua sẵn một cách máy móc, lí thuyết, công thức. Quan trọng không phải là tờ chứng nhận mà quan trọng nhất là học xong mình có biết mình đang làm gì, cần làm gì hay tại sao lại làm như thế, làm khác đi thì có sao không, và vai trò của người healer là gì v..v - tờ chứng nhận chỉ có giá trị giữ làm kỉ niệm mà thôi!
----
Mình học Reiki trực tiếp từ một cô giáo lớn tuổi bên này, cô ấy học và thực hành Reiki gần 10 năm rồi. Mình hay gọi nhánh mình dạy là nhánh truyền thống để phân biệt với nhánh Holy Fire nhưng thực ra ai cũng sẽ bảo là mình dạy nhánh truyền thống cả, vì nếu chiếu theo dòng truyền thừa sẽ thấy dẫn đến từ một trong những học trò của thầy Mikao Usui cả. Tuy nhiên thứ mình nghĩ rằng nó ‘truyền thống' nằm ở việc sự truyền thụ còn giữ được % tinh thần và giá trị nguyên bản, và độ cảm nhận, thẩm thấu của người dạy. Các biểu tượng mình dạy cũng chỉ là các biểu tượng nguyên gốc của Reiki, cộng với các yếu tố trong Reiki để tạo nên một hệ thống mà học viên có thể yên tâm thực hành nhưng không bị bám chấp một cách máy móc. Quá trình khai kênh mình cũng đi qua từng học viên nên cũng chỉ giữ lớp số lượng nhỏ là vậy vì nếu không lúc khai kênh sẽ khá lâu.
Có một người mình khá thích tinh thần của bác khi dạy cũng như viết sách về Reiki, với mình nó giữ được giá trị truyền thống hơn là giá trị thương mại như một số nhánh khác. Sách của bác mình cũng gửi cho học viên của mình đọc tham khảo, đó là sách của bác Bronwen và Frans Stiene, mọi người Google sẽ thấy tên một vài đầu sách. Mình không học từ bác Stiene nhưng những gì bác chia sẻ mình cảm thấy đồng cảm và cũng là tinh thần mình muốn hướng đến khi dạy học viên.
Tóm lại, việc học ở đâu, học với ai là một cái duyên, nhưng mình khuyến khích mọi người đọc và tìm hiểu kĩ về người dạy, tìm hiểu về các dòng, nhánh mà họ dạy. Người dạy nếu thật sự hiểu và tin vào thứ mình đang dạy và có một sự đào tạo nghiêm túc cộng với trải nghiệm thực tế, họ sẽ không ngại trả lời câu hỏi của học viên cũng như biết khi nào một người đã sẵn sàng để học lên tiếp hay chưa. Việc học để thực hành thôi là một chuyện, nhưng nếu sau này chúng ta có thôi thúc truyền lại cho người khác thì việc hiểu đúng ngay từ đầu là rất quan trọng.
Phương
------
✦ Mọi người đọc thêm một bài cũ ‘Reiki và các câu hỏi thường gặp' ở đây nhé:
https://www.facebook.com/PhuongNgo.ChannelingSpirits/posts/pfbid02cWsQLo2GwQ8SpWzhEfRU4AXa5u4ekFLTYqpyWtZ9rUALJrkV6UhPsKKpXg6oHFHAl
✦ Mình không có lớp theo lịch cố định nữa nên mọi người muốn học thì nhắn tin để mình đưa vào danh sách chờ rồi sắp xếp lớp khi đủ người nhé.